HABERLER

MTMD “Mekanik Tesisat Sözleşmeleri ve Keşif Özetleri ile İlgili Öneri ve Eleştiriler” Çalıştayı Yapıldı

MTMD “Mekanik Tesisat Sözleşmeleri ve Keşif Özetleri ile İlgili Öneri ve Eleştiriler” Çalıştayı, 19 Nisan 2018 tarihinde Wyndham Grand İstanbul Kalamış Otel’de yapıldı. Saat 14.00’te başlayan çalıştayda “Ayıplı Sözleşme Maddeleri” ve “Keşif Özeti Önerileri” başlıklı iki oturum gerçekleşti.

MTMD Yönetim Kurulu Başkanı İrfan Çelimli, haksız rekabetin ortadan kaldırılabilmesi için sektörel işbirliğinin gerektiğini vurgulayarak başladığı açılış konuşmasında sivil toplum örgütlerinde aktif görev almanın önemine dikkat çekerek MTMD üyelerinin de dernek çalışmalarına katılımlarının artması temennisinde bulundu.

Dr.Mustafa Bilge, “Sözleşme ve İhale Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar” konusunda gerçekleştirdiği sunumunda şu başlıklara yer verdi: “Hak edişlerin zamanında ödenmemesi, yatırımcıların bizleri kreditör firma gibi görüp projeyi bizlere finans ettirmesi; değişim emirleri doğrultusunda veya proje revizyonları nedeniyle yapılan işlerde oluşan fiyat farklarının zamanında ödenmemesi veya işin sonuna bırakılıp ödemenin yapılmaması; işin süresinin ihale sürecinde çok kısa tanımlanması ve işin mekanik işler dışındaki süreçler nedeniyle uzaması durumunda indirekt giderlerin karşılanmaması; sözleşmedeki ayıplı maddenin yükleniciye getirdiği ilave maliyetler ve sorumluluklar; teminat mektubunun nakde dönüşmesi.

Ayıplı Sözleşme Maddelerine Örnekler

1. Alt yüklenici kabule şayan bir şekilde işleri yapmayı ve iş sahibine teslimine kadar geçen sürede yapılacak tüm elektrik, doğalgaz, su vs. harcamalarını yaparak teslim etmeyi kabul ve taahhüt etmiştir.
2. (Akde Aykırılık Cezası) Müteahhit’in gecikme cezası yanında ayrıca akde aykırılıktan da Alt Yüklenici’den talepte bulunmaya hakkı vardır. Alt yüklenicinin akde aykırılığı söz konusu olduğunda müteahhitin bu sözleşmeden ve yasalardan doğan hakları yanında, alt uüklenicinin akde aykırılığı süresince beher gün için sözleşme tutarının %0,2 (binde iki) oranında akde aykırılık cezai şart bedeli olarak alt yüklenici müteahhite ödeme yapmayı kabul ve taahhüt eder.
3. İhalede belirtilen işin süresinin artması durumunda yüklenici her ne şart ve koşulda olursa olsun fiyat farkı talep edemez.
4. (Garanti edilmiş maksimum fiyat) Anahtar teslim ve götürü bir işte kesin hak edişte metrajlarda olası azalmalar olması durumunda anahtar teslimi fiyattan bu bedel düşülür. Artış durumunda fark bedel ödenmez.”

Çalıştayda MTMD tarafından hazırlanan tarafsız sözleşme prototipi, katılımcılarla paylaşıldı. Katılımcıların üzerinde durduğu sorunlar arasında şu başlıklar öne çıktı: “Bazı işlerde avans hakkı bulunmuyor. Ancak sözleşme yapıldığı an yüklü miktarda damga vergisi ödeniyor. Avans alınmayınca finansal sıkıntı söz konusu olabiliyor. Daha teklif aşamasında teminat mektubu isteniyor, bunun maliyeti var. İhaleden çekildiğinizde de yanıyor, o masrafı boşuna yapmış oluyoruz. Hakedişler zamanında ödenmediğinde işi bırakamıyorsunuz. Bunu ancak sözleşme maddesi olarak geçirebilirseniz mümkün olabilir ki hiçbir sözleşmede böyle bir madde bulunmuyor. Çoğu kez profesyonel kadrolar çıkarını gözetmek veya sorumluluk almamak adına sözleşmelere, alt yüklenici için adeta tehdit niteliğinde maddeler ekliyor. Anlaşmazlık halinde dava açıldığında çok iyi bir bilirkişi müessesesi tesis edilmediği için, davalar aşırı uzun süre devam edebiliyor. Kesintilerin kapsamı, fazlasıyla esnek olduğu için, iş bitiminde ödeme çıkartılmadan sarf giderlerinden yedek parçaya, temizlik işlerine kadar birçok kalemde kesinti listesi verilerek, beklenen ödeme minimuma indiriliyor. Gecikme analizi sağlıklı yapılamıyor. Müteahhitten kaynaklanan gecikme dendiğinde hangi müteahhitin sorumluluğunda olduğunu belirleyecek kesin hatlı sınırlar bulunmuyor. Sabit giderler içinde SGK İlişiksizlik belgesi bulunuyor. Tüm prim ödemelerinin yapıldığını belgeleseniz bile “temiz kağıdı” isteniyor ki ilave bir maliyet getiriyor, %8-8.5 prim ödemesi yapmanız gerekiyor. Sözleşmelerde duvar, döşeme kırımları, temizlik, güvenlik, pasif yangın sistemleri ve daha pek çok konuda tanım yetersizliği bulunuyor. Hangi detayın kimin sorumluluğunda olduğu net olarak tanımlı olmayabiliyor.”

Çalıştayda anlaşmazlıkların uzun süren mahkeme sürecini engelleyici bir yöntem olarak; 6570 sayılı yasa ile yürürlüğe giren tahkim merkezlerini tanıtmak üzere Avukat Ayça Aydın tarafından İstanbul Tahkim Merkezi sunumu gerçekleştirildi.

Aydın, İstanbul Finans Merkezi’nin bir parçası olarak 2015’te kurulan İSTAC: Genç Tahkim Merkezi’nin bağımsız ve özerk uyuşmazlık çözüm merkezi olduğunu, yerli ve yabancı taraflara tahkim, acil durum hakemliği ve arabuluculuk hizmetleri verdiklerini belirterek süreç hakkında bilgi verdi. Aydın, Tahkim Merkezi’nin verdiği kararın geçerli olabilmesi için, sözleşmede “Anlaşmazlıkların Halli” kısmında Tahkim Merkezi’nin yanı sıra mahkemelerin belirtilmemesi gerektiğinin altını çizdi.

Sorunların çözüm önerileri arasında şunlar yer aldı: “Bazı büyük projelere işbirliği ile girmek alt yüklenici firmalar için daha güvenli olabilecektir. İşbirliği ve özellikle dış pazar olanaklarını genişletecek olanaklar artırılmalıdır. İşveren ile müteahhit arasında güven tesis edilmelidir. Bunun için ‘Profesyonel Mühendis’  kavramı geliştirilmeli ve yerleştirilmelidir. Ayrıca sigorta sistemine geçilmelidir. Sigorta sistemi, mesleki yeterlilik konusunda sorunlu kişiler için caydırıcı olacaktır. Teklif vermeden önce sözleşme incelenmelidir. Kabul edilemez, akla ve ahlaka aykırı maddeler içeren sözleşmelere teklif verilmemelidir. Sözleşmeler, bu alanda yetkin hukukçuların denetiminden geçmelidir. Sözleşmelerde anlaşmazlıkların halli için hakem-arabulucu-tahkim müessesesi belirtilmelidir. Teknik şartnameler dikkatle okunmalıdır. Keşif listeleri titizlikle hazırlanmalıdır. Bazı kalemler, sözleşmeden bağımsız keşif özetlerinin içine dahil edilmelidir. Keşif özeti üzerinde tasarımcılarla işbirliği ile çalışılarak bir prototip geliştirilmelidir. Bunun için bir yazılım hazırlanması faydalı olabilecektir. İşçi tazminatları, iş hukuku danışmanı ücretleri gibi giderler, maliyet hesaplarına dahil edilmelidir.”

Çalıştay programı Wyndham Ouzo Restoran’da verilen bir akşam yemeği ile son buldu.