Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı

24 Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı Doppler etkisini anlamak için gürültü ve sesi iyi anlamamız gerekir. Ses konuştuğumuzda, yaklaşık 330 m/s hızda havada yolculuk yapar. Bu, 330 m/s hızla hızda ağzımızdan hava attığımız anlamına gelmez. Ses tel- lerimiz ağız boşluğunda titreşerek yüksek yoğunluktaki hava moleküllerini iterek ses oluşturur. Bu yüksek yoğunluklu ses dalgaları yanındaki havaya çarpar ve enerjiyi komşu hava moleküllerine aktararak geri yan- kılanır. Enerjinin bitişik hava moleküllerine iletilme hızı sesin hızıdır. Ses (veya ses hızı) elastik bir ortamdan geçen ses dalgalarının hızını ifade eder. Gerçek hız ortama bağlıdır (örneğin, ses dalgaları suda, havadan daha hızlı hareket eder. Çünkü su daha yüksek bir yoğunluğa sahiptir). Özellikle, sıcaklık ile ortamın özellikleri de önemli faktörlerdir. C=f*λ Denklem 3-9 Çeşitli Sıvılar İçin Ses Hızı C =Sıvıdaki ses hızıdır f = Sesin frekansıdır λ= Sesin yüksek basınçta titreşim alt üst sınır arasındaki dalga boyudur. Şekil 3-16 Dalga Boyu Yankı ve Nötr Nokta Borunun uzunluğu ile akışkanın dalga uzunluğu denk olduğunda durağan dalga oluşur (Standing wave), bo- runun uzunluğu ayarlanarak ve vana kullanılarak iki dirsek arasında yankılanması ile ayarlanabilir. Yarım dalga boyu aslında dirsekler arasındaki mesafeden daha ileridedir (%15 civarı ekleyin). Kol ayrımının alt kısmındaki vana ile biten kol ayrımı çeyrek dalga boyu yaratır. Şimdi borumuzdaki durağan dalga ve Doppler etkisini birleştirelim. Boru boyunca hareket eden sıvı veya gaz akışkan içindeki ses hızına göre akış hızını değiştirerek dalga boyunun değişmesine neden olur. Bu iki şekilde problem oluşturur. 1. Aynı frekansta bir zorlama titreşim varsa boru içinde sıvı rezonansı olur. 2. Eğer kol ayrımında oluşan dalganın frekansı, borunun mekanik bölümünün doğal frekansına yakınsa rezo- nans oluşturur. AÇIK BORU