Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı

36 Elektromekanik Askı ve Destek Sistemleri El Kitabı alınmalıdır. Birleştirilmiş ses düzeyi, sadece her ton için (basıncın genliği) değil, aynı zamanda tonlar ara- sındaki faz farkının da bir fonksiyonudur. Eşit genlik ve frekanstaki iki tondan oluşan birleşik ses seviyeleri sıfır ile (tonlar faz 180° dışında ise) her iki ses ton seviyesinden 6 dB’e (tonlar tam olarak aynı fazdaysa) kadar değişebilir. Benzer genlikte iki ton frekans olarak çok yakın ama tam olarak aynı olmadığında, tonlar faza girip çıktıkça birleştirilmiş ses seviyesi salınım yapar. Bu salınım etkisi iki ton arasındaki frekans farkının tersine eşit bir süre ile duyulabilir akustik "vuruş" oluşturur. Bireysel kaynaklar tarafından oluşturulan ses düzeylerinin ölçümleri arka plan gürültüsü (ilgi alanı dışındaki kaynaklardan gelen gürültü) varken yapılır. Böylece ölçüm, kaynaktan gelen ve arka plandaki sesleri içerir. Arka plan gürültüsünü kaldırmak isterseniz geceleyin duyduğunuz tüm seslerin verdiği rahatsızlık ile karşı- laşırsınız. (Sessizlikte duyulan horlama sesi veya su damlama sesi, vb.) Eğer arka planda olan sesi çıkartmak isterseniz, kaydedilmemiş ve arka plandaki ses basıncının karesini, kaynak ve arka plan gürültüsünün birleşimi için ses basıncının karesinden çıkarılması gerekir. Denklem 3-21 Ses Düzeylerinin Toplanması L arkaplan ilgi kaynağı (alıcı) ile ölçülen arka plan ses basınç seviyesidir. Kaynak açık ve kapalı düzeyleri arasındaki fark 10 dB'den büyükse arka plan gürültü düzeyleri, kaynakla ölçü- len düzeylerdeki arka plan gürültüsünün etkisinin göz ardı edilebilecek kadar düşük türdedir. Örnek, İstanbul Maslak'ta 85 dB olan araç trafiği gürültüsünde olan sürücünün cam açıkken radyosunda dinlediği müziği bir düşünün. (arka plan sesi bastırabilmek için daha yüksek sesli dinlemesi gerekir) Akustik Rezonanslar Akustik rezonanslar bir oda veya HVAC plenum gibi kapalı hacimlerde meydana gelir ve mekanik rezonanslar bir kanal cidarının doğal titreşim frekansında meydana gelir. Rezonanslar, uyarmaya sistem tepkisinin yüksek olmaya yatkın olduğu ayrık frekanslarda daha çok görülür. Rezonansı önlemek için rezonansların meydana geldiği frekanslar, özellikle kaynaklardaki ayrık frekans tonları bilinmeli ve kaçınılmalıdır. Ses ton gürültü- sünün frekansını, gürültünün yayıldığı alanın rezonans frekanslarıyla denk getirmekten kaçınmak gerekir. Rezonans sırasında hacim içindeki çoklu yansımalar minimum basınç tonunda ve maksimum basınçta an- tinodlarla duran dalga modeli (mod şekli olarak adlandırılır) oluşturur. Her bir sallanma (minimum akustik basınç) ve antimodlar (maksimum akustik basınç) arasındaki aralık rezonans sıklığı için akustik dalga boyunun dörtte biridir. Gürültü Gürültü kavramı, herhangi bir istenmeyen ses veya kulağı tırmalayan ses olarak tanımlanabilir. Ses, aşağıda tanımlanan örneklerde insan kulağı için gürültüye dönüşmüştür. • Çok yüksek ses: Ses rahatsız eder veya konuşmayı anlamak kolay olmaz, • Aniden ve beklenmedik ses (örnek; cam kırılma sesi), • Kontrolsüz ses (örnek; çim biçme makinasi çalışması veya ağaç kesme makinası sesi), • Yanlış zamanda olur (örnek; gecenin bir yarısı çarpan kapı sesi), • İstenmeyen ses tonları (örnek; mızmızlanma, bebek ağlaması, ıslık veya uğultu), • İstenmeyen bilgiler iletir veya dikkat dağıtıcıdır (örnek; yan odada sesli telefon görüşmesi veya istenmeyen yüksek sesli müzik), • Sürekli ses (örnek; gece metal eviyeye damlatan musluk sesi), • Öğrenilmiş deneyimleri ifade eden sesler (örnek; sivrisinek vızıltısı veya yakınlaşan siren sesi), • Yukarıdaki örneklerin birkaçının aynı anda gerçekleşmesi. Gürültü olması için, sesin sadece istenmeyen seviyede yüksek olması gerekmez, aynı zamanda can sıkıcı ol- manın yanı sıra yüksek ses gürültüsü işitme kaybına da neden olabilir ve diğer faktörlere de bağlı olarak stres düzeyini etkileyebilir, uyku düzenini ve/veya kalp hızını, ritmini de bozar.