Page 57 - MTMD E-Dergi 08
P. 57

bilim-sanat


















            Şekil 5’te görüldüğü gibi sırtında kare gibi bir kürsü, kür-
            sünün köşelerindeki sütunlar üzerinde bir hisar, hisarın

            üzerinde küçük bir kubbe, kubbenin üstünde de bir kuş
            bulunan bir fil şeklindedir. Filin başına bakan taraftaki

            hisarın balkonunda sağında ve solunda iki şahin olan
            bir kişi, hisar sütunları arasında uzanan ve üzeri iki yılan
            sarılmış bir mil bulunmaktadır. Kürsünün orta kısmında

            bir yarım küre ve üzerinde elinde kalem tutan bir kâtibin
            oturduğu platform, platform Üzerinde 7 ½ dereceye bö-

            lünmüş bir yay, filin boynuna oturmuş, sağ elinde balta
            sol elinde sopa tutan bir bakıcı ve filin boynunun iki ya-
            nında vazo bulunmaktadır. Kâtibin kalemi 7 ½ dereceye

            gelince kuş öter.



            Balkonda oturan kişi sağ tarafındaki şahinin gagasının
            üstünden elini kaldırır ve sol elini sol tarafında bulunan
            şahinin gagası üstüne koyar. Sağdaki şahinin gagasından

            sütunlar arasındaki mile sarılı sağ yılanın ağzına düşer.
            Yılan aldığı topu filin sağ omuzunda bulunan vazoya

            bırakır. Filin seyisi balta ile filin başına hamlede bulunur,
            sopalı sol elini kaldırır ve filin başına vurur. Top filin göğ-
            sünden karnında asılı bulunan çan üstüne düşerek ses

            çıkartır. Bu durum yarım saatin geçtiğini bildirir. Kâtibin
            kalemi derece işaretinin dışına gelir. Bu durum sol taraf

            için de aynı şekilde devam eder ve bir delik tamamen
            beyaz olur bu durum da bir saatin geçtiği ifadesidir.                    Şekil 5 -  Fil Su Saati










                                                                    Şekil 6’da görülen kayıklı su saati, pirinçten yapılmış, kayık biçiminde este-
                                                                    tik bir kaptır. Bu kayığın orta kısmında, pirinç sütunlar üzerinde yükselen
                                                                    kare biçiminde bir hisar, hisarın üzerinde küçük bir kubbe vardır. Hisarın,

                                                                    kayığın pruvasına bakan yüzünde bir kapı bulunur. Bu kapıdan bir şahinin
                                                                    başı ve göğsü görünür. Sütunlar arasında karşılıklı iki kiriş vardır. Kirişlerin
                                                                    ortasından bir mil geçer. Bu mile bir yılanın kuyruğu sarılmıştır. Yılanın başı

                                                                    şahine doğru uzanmıştır. Kayığın orta kısmında kubbeye benzer bir kısım,
                                                                    bunun üstünde de elinde kalem tutan bir kâtibin oturduğu kürsü vardır.

                                                                    Kürsünün üzerinde, kâtibin çevresine 15 işaret yapılmıştır. Kalem bu işaret-
                                                                    ler üzerinde hareket eder ve işaretlerin sonuna geldiği zaman günün bir
                                                                    eşit saati geçmiştir. Şahin yılanın ağzına bronz bir top düşürür. Yılan alçalır

                                                                    ve topu kayığın pruvasındaki büyük bir zilin üzerine bırakır ve yerine döner.
                                                                    Kâtibin kalemi tekrar ilk işarete döner.








            Şekil 6 -  Kayıklı Su Saati






                                                                                                                                           E-DERGİ • SAYI 8  57
   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61   62